FEMİNİZM NEDİR, NE DEĞİLDİR?

Bu konu her yerde sıkça tartışılıyor. Toplumumuzun büyük bir çoğunluğu feminizme cephe almış durumda. Peki feminizm sandıkları gibi erkek düşmanlığı mı, yoksa çok farklı bir şey mi? Feminizm ülkemizde nasıl anlaşılıyor?

İlk olarak, feminizm sanıldığı gibi erkek düşmanlığı değil; kadın – erkek eşitliğini savunmaktır. Toplumumuzun oluşturduğu cinsiyetçi algıları yıkmak ve her alanda kadın ve erkeğin eşitliğini savunmaktır feminizm.

Daha sonra, ülkemizde feminist olduğunu söyleyen fakat feminist gibi davranmayan kişiler de var.

Feminizm erkek düşmanlığı olmadığı gibi, sadece “bayan değil kadın” demek de değildir. Bu konuyu da daha sonraki yazımda da konuşacağız ayrıca.

Etrafımızda duyduğumuz ve bizim kullandığımız kelimelerin/cümlelerin çok fazlası cinsiyetçi bir yapıya sahip. Mesela, “adam” cinsiyet belirtmediği hâlde toplumumuzda “erkek” anlamında kullanılır. Bu da devamında şöyle cinsiyetçi sözleri getirir:

“Adam gibi yap şu işi.”

“Erkek adam ağlamaz.”

“Adamın dibi.”

“Adam gibi kadın.”

Bunları sadece çok azı. Pekala, bu tür cinsiyetçi sözleri kullanmaktan nasıl kaçınırız? Onu da başka bir başlık altında konuşalım:

HANGİ SÖZLER CİNSİYETÇİDİR, BUNLARI KULLANMAKTAN NASIL KAÇINIRIZ?

Bu konu kimi zaman çok hassas noktalara da gelebiliyor. Az önce de belirttiğim gibi, “adam” kelimesi cinsiyet belirtmez. Tıpkı “bayan” ve “bay” gibi. “Adam” insan demekle birlikte, “bayan/bay” da hitap kelimesidir.

Şimdi gelelim toplumumuzda aslında çok hassas olan ama tam olarak fark edilmeyen cinsiyetçi kelimelere:

Bir iş güzel yapılmadığında toplumumuz, “kız gibi” tabirini kullanırken; iyi bir iş yapıldığında “erkek gibi” ya da “adam gibi” tabirini kullanır. Oysaki, iş iştir. Bunun cinsiyeti olmaz.

Kimi zaman kullandığımız atasözlerinin de seksist (cinsiyetçi) yapıda olduğunu da görürüz. Mesela,

“Kızını dövmeyen dizini döver” başlı başına cinsiyetçi bir atasözü olmakla birlikte, şiddeti de çağrıştırıyor.

Burada bütün cinsiyetçi kelimeleri yazmak istemiyorum. Çünkü hepsini yazmaya kalksam baya uzun bir şey çıkar ortaya.

Bir de, cinsiyetçi küfürler de var. Dikkat ederseniz, birçoğu kadın vücudunu baz alan küfürler. Her ne kadar amacınız bu olmasa da, kullanırken kadın vücudunu aşağılamış oluyorsunuz. Ne yazık ki bunları günümüzde kadınlar da kullanmakta.

Cinsiyetçi kelimelerden kaçınmak size çok zor görünebilir fakat biraz düşündüğünüzde o kadar da zor olmadığını göreceksiniz. Biraz özen gösteriyor o kadar.

Şimdilik bu konuyu kapatalım. Bir sonraki yazılarımda sık sık bu konular hakkında konuşacağız. Bugünlük görüşmek üzere!

Yazan : Aybüke Önür